سرمایه گذاری پزشکان در عمان یکی از فرصت‌های کاری مناسبی است که در TEBex مدت‌ها است که به آن توجه داشته‌ایم. به همین دلیل در این مقاله موارد استراتژیک سرمایه گذاری پزشکی در کشور عمان را بررسی کرده‌ایم.

سرمایه‌گذاری دلاری و بازگشت سرمایه به صورت ارزی، یک فرصت جذاب برای پزشکان ایرانی است. در بسیاری از کشورهای همسایه و حوزه خلیج فارس، این فرصت فراهم است تا با راه اندازی کلینیک، بیمارستان و یا همکاری در پروژه‌های ساخت مراکز درمانی، از سود آن به صورت درآمد دلاری، بهره ببرند. این کار ورود ارز به درون کشور را نیز افزایش خواهد داد.

در این میان کشور عمان، یکی از مناطق جذاب برای سرمایه گذاری پزشکان ایرانی است. طبق آخرین آمار سال ۱۳۹۹، نزدیک به ۱۰ هزار ایرانی ساکن کشور ۵ میلیون نفری عمان هستند. در واقع همین موضوع بر جذابیت حضور، سرمایه‌گذاری و حتی زندگی در کشور عمان می‌افزاید.

از سوی دیگر بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی مرکز ملی سلامت عمان، این کشور به بیش از ۱۳۰۰۰ پزشک و ۲ هزار داروساز، تا سال ۲۰۴۰ نیاز دارد. در همین راستا می‌شود حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش درمان تا این تاریح نیاز باشد. این برآورد توسط دفتر رسمی مرکز ملی آمار و اطلاعات (NCSI) منتشر شده است و بخشی از طرح چشم انداز ۲۰۴۰ کشور عمان می‌باشد.

بر همین اساس سرمایه‌گذاری پزشکان در کشور عمان در سال‌های آینده (تا ۲۰۵۰) رو به رشد خواهد بود؛ چرا که یک فرصت مناسب برای کسب درآمد دلاری در این کشور وجود دارد.

در این مقاله با TEBex همراه باشید تا با فرایند سرمایه‌گذرای در کشور عمان آشنا شوید.

سرمایه گذاری پزشکان در عمان

بخش بهداشت و درمان عمان در چهار دهه گذشته توسعه چشمگیری داشته است. با پشتوانه مجموعه‌ای از برنامه‌های توسعه پنج ساله، سرمایه گذاری قابل ملاحظه‌ای از دولت در تأسیسات و خدمات انجام شده است. در همان زمان، سلطنت مشتاق است در ارائه مراقبت‌های بهداشتی، به ویژه در درمان بیماریهای مربوط به شیوه زندگی، که با بالا رفتن سن و افزایش ثروت جمعیت رو به افزایش است، نقش بخش خصوصی را بیشتر کند. بنابراین عمان از تخصص و سرمایه گذاری پزشکی خارجی برای کمک به اهداف خود در بخش بهداشت و بهبود نتایج برای شهروندان خود استفاده کرده است.

وزارت بهداشت سلطان‌نشین عُمان به عنوان بخشی از استراتژی بلند مدت تنوع اقتصادی Oman Vision 2040، هدف بلندپروازانه‌ای برای افزایش تعداد کادر پزشکی در کشور تعیین کرده است. تا سال ۲۰۴۰ سلطنت باید به بیش از ۱۳۰۰۰ پزشک آموزش دهد تا بتواند به هدف خود یعنی ۲۸ پزشک در هر ۱۰ هزار نفر برسد. هر سال دولت گام‌های کوچک اما پیوسته‌ای برای دستیابی به هدف خود در سال ۲۰۴۰ برداشته است.

از سال ۲۰۱۸ تعداد ۲۰.۷ پزشک، ۳.۱ دندانپزشک، ۵.۹ داروساز و ۴۴ پرستار به ازای هر ۱۰ هزار نفر در کشور وجود داشت که نسبت به ۲۰ پزشک، ۳ دندانپزشک، ۵.۹ داروساز و ۴۳.۷ پرستار در سال گذشته اندکی افزایش داشته است. در مقایسه، در سال ۱۹۹۰ فقط ۹ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر وجود داشت. در سطح منطقه‌ای، عمان از نظر مطلوب مقایسه می‌کند. از نظر پزشکان به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت، عمان تنها اندکی از سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس مانند امارات متحده عربی (۲۳.۹) و عربستان سعودی (۲۳.۹) قرار دارد. همچنین تعداد زیادی پزشک متخصص در بخش خصوصی وجود دارد. به بیان دقیق‌تر ۴۴ درصد از ۲۱۳۴ پزشک، از بخش خصوصی هستند.

طرح خط مشی وزارت بهداشت ۲۰۵۰ اهداف بلندپروازانه‌ای را برای رفع این نگرانی‌ها تعیین کرده است و با استفاده از حمایت بخش خصوصی، دولت در مسیر دستیابی به اهداف خود به نظر می‌رسد.

چشم‌اندازی از شرایط عمان برای سرمایه گذاری پزشکی

کارشناسان ما در TEBex پس از بررسی اسناد و اخبار مختلف از حوزه درمان و پزشکی عمان، به داده‌های جالبی دست پیدا کرده‌اند. در چند سال گذشته این موارد توسط اتاق فکر ما مورد بررسی و راستی آزمایی قرار گرفته است. به برخی از مهمترین نکات استراتژیک در زمینه سرمایه گذاری پزشکی در عمان، توجه کنید:

در سال ۲۰۱۹ دولت عمان ۳.۴ میلیارد دلار به بخش مراقبت‌های بهداشتی اختصاص داد که تقریباً ۴.۳ درصد از تولید ناخالص داخلی عمان را تشکیل می‌داد. علیرغم کاهش بودجه عمومی ناشی از کاهش درآمد نفت، هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی به عنوان درصدی از هزینه‌های عمومی عمومی به طور مداوم در سال‌های اخیر افزایش یافته است، از ۶ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۱۱ درصد در سال ۲۰۱۹.

با این وجود، به دلیل افزایش تقاضا برای خدمات، کل هزینه‌های بهداشت عمومی و خصوصی در عمان با نرخ رشد مرکب سالانه ۹.۱ درصد افزایش می‌یابد و بر اساس “گزارش صنعت مراقبت‌های بهداشتی GCC” که توسط بانک سرمایه گذاری منتشر شده است، تا سال ۲۰۲۲ به ۴.۹ میلیارد دلار می‌رسد. بخش دولتی به طور معمول حدود ۸۵ درصد از کل هزینه‌های بهداشتی در عمان را در چند دهه گذشته انجام داده است.

اما تغییرات احتمالی در بودجه می‌تواند به کاهش تدریجی این هزینه‌های دولتی کمک کند. به گفته شرکت خدمات حرفه‌ای EY، هزینه‌های عمومی تا سال ۲۰۲۱ به ۸۰ درصد از کل کاهش می‌یابد و این امر زمینه را برای سرمایه گذاری بیشتر در بخش خصوصی باز می‌کند.

اکثر تسهیلات بهداشتی متعلق به دولت است اما در حال حاضر تلاش هایی برای افزایش مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، در حال انجام است.

Abhilash S Pillai، مدیر ارشد عملیاتی مرکز پزشکی آپولو بیان داشته است که: “ما در بازار کار برای متخصصان ماهر در حال تجربه خلا هستیم.” وی افزود: “مهارتهای مراقبت‌های بهداشتی عمان در زمینه فناوری و مهارت‌ها نهفته است.” اگر بخواهیم در این بخش رشد کنیم، باید یک اکوسیستم ایجاد کنیم که پزشکان ماهر را تشویق و جذب کند. ”

بر اساس گزارشات منتشر شده در مطبوعات محلی، مطالعات وزارت بهداشت تخمین می‌زند که عمان تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰۰۰ پزشک دیگر نیاز خواهد داشت. در این میان، کشور باید با استخدام کارکنان خارج از کشور این فاصله را پر کند. انتظار می‌رود که اکثر ۴۰۰-۵۰۰ کارمند بیمارستان جدید SQMC ایرانی باشند.

وضعیت عمان در زمینه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه درمان

در حال حاضر افزایش مشارکت بخش خصوصی به عمان در دستیابی به اهداف مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند. هرچند سهم بخش خصوصی در خدمات درمانی در این کشور اندک است و حدود ۶ درصد از تخت‌های بیمارستان‌ها در سراسر عمان را تشکیل می‌دهد.

دولت اخیراً ابراز علاقه کرده است که این بخش را برای سرمایه گذاری خصوصی بیشتر باز کند زیرا ذینفعان به دنبال استفاده از PPP‌ها هستند. در ژوئیه ۲۰۱۹، دولت قوانین PPP و خصوصی سازی را برای بازکردن بخش‌های کلیدی اقتصادی – از جمله مراقبت‌های بهداشتی – برای سرمایه گذاری بخش خصوصی منتشر کرد. طبق مراحل اولیه قانون، بخش خصوصی فقط برای طراحی، ساخت و نگهداری کلینیک‌های دولتی دعوت می‌شود و مدیریت تحت اختیار وزارت بهداشت باقی می‌ماند.

در میان ارائه دهندگان خدمات درمانی بخش خصوصی در عمان، بیمارستان خصوصی مسقط یکی از بزرگترین مراکز با ۷۶ تخت است. این بیمارستان بیش از ۲۰۰ پزشک در ۳۰ تخصص دارد و اولین تأسیساتی در کشور است که توسط کمیسیون مشترک بین المللی مورد تأیید قرار گرفته است. این بیمارستان توسط United Medical Enterprises، یک دفتر مرکزی در بریتانیا و یکی از بزرگترین پیمانکاران مدیریت خصوصی مراقبت‌های بهداشتی در خاورمیانه اداره می‌شود.

گروه بدر السماء یکی دیگر از بازیگران اصلی بخش خصوصی در عمان است که هشت بیمارستان و پلی کلینیک را در مناطق تا حدودی محروم از سهار، سلاله، الخود، برکه، سور و نزوا اداره می‌کند. امکانات دیگر شامل بیمارستان تخصصی NMC در محله الغبرا در مسقط و شبکه Starcare بیمارستان ها، مراکز درمانی و داروخانه‌ها با بیش از ۵۰۰ کارمند است.

انتظار می‌رود وضع قانون اجباری بیمه درمانی در مارس ۲۰۱۹ تأثیرات عمده‌ای بر ارائه مراقبت در عمان داشته باشد. در کنار افزایش تلاش‌ها برای دعوت از مشارکت خصوصی در ساخت بیمارستان و درمانگاه از طریق مشارکت عمومی و خصوصی (PPP)، قانون جدید بیمه درمانی اجباری فرصت قابل توجهی را برای ارائه دهندگان و بیمه گذاران برای گسترش حضور خود در بازار محلی ارائه می‌دهد.

شاخص‌های کلی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی

در سال ۲۰۱۸، ۵۰ بیمارستان دولتی توسط وزارت بهداشت اداره می‌شد که ۵۰۲۷ تخت را همراه با ۲۲ کلینیک وابسته به وزارت بهداشت، ۲۱۲ مرکز بهداشت اولیه و ۲۶۵ کلینیک بهداشت عمومی اداره می‌کردند. در همان سال، بخش خصوصی ۲۵ بیمارستان و ۹۰۸ تخت، علاوه بر ۲۹۸ مرکز درمانی و مجتمع خصوصی ارائه کرد. به گفته وزارت بهداشت، با این حال، سهم بخش خصوصی در خدمات درمانی هنوز به طور نسبی است، به عنوان مثال بیمارستان‌های دولتی در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۵.۵ میلیون ویزیت سرپایی دریافت کرده اند، در حالی که در تأسیسات خصوصی حدود ۳.۸ میلیون ویزیت انجام شده است.

با توجه به اینکه تقاضای سالانه برای تخت‌های بیمارستانی در بیمارستانهای خصوصی و دولتی با نرخ ۳.۱ درصد در سال به بیش از ۷۶۰۰ تا سال ۲۰۲۵ افزایش می‌یابد، دولت توسعه امکانات عمومی جدید را در اولویت قرار می‌دهد تا همگام باشد و وزارت بهداشت نیز بر این فرایند نظارت دارد. توسعه ۱۰ بیمارستان جدید و ۲۷ کلینیک مراقبت‌های اولیه بهداشتی بر اساس چشم انداز بهداشت ۲۰۵۰، سیاست بهداشتی بلند مدت عمان است. وزارت بهداشت قصد دارد تعداد تخت‌های بیمارستانی را به بیش از ۸۶۰۰ تا سال ۲۰۳۰ و به بیش از ۱۴۵۰۰ تا سال ۲۰۵۰ برساند. انتظار می‌رود نسبت تخت‌های بیمارستانی به ساکنان از ۲۵.۶ تخت در هر ۱۰۰،۰۰۰ ساکن در سال ۲۰۱۸ به حدود ۳۰.۸ تخت در هر ۱۰۰،۰۰۰ تا سال ۲۰۵۰ برسد.

مشارکت بخش خصوصی

در مورد مشاورک بخش خصوصی، به ویژه سرمایه گذاری پزشکان در عمان، مشاوران ما در TEBex پیشنهاد می‌کنند که باید به گفته‌های مقامات دولتی عمان توجه داشت. با توجه به پیشرفت قابل توجهی که در بخش مراقبت‌های بهداشت عمومی عمان به دست آمده است، وزارت بهداشت معتقد است که می‌توان با تشویق سرمایه گذاری خارجی در صنعت، با هدف بهبود سیستم فعلی، گام‌های مشابهی برداشت. این شامل انتقال دانش و مهارتهای خارج از کشور است که در حال حاضر در عمان وجود ندارد.

علاوه بر این، انتظار می‌رود که این بخش از ورود بازیگران جدید بخش خصوصی که بر اساس کیفیت با شبکه‌های دولتی رقابت می‌کنند، به نفع هر دو بهره مند شود.

جان کلارک، مدیر بیمارستان خصوصی مسقط، به OBG گفت: “آنچه در حال حاضر بخش خصوصی را به حرکت در می‌آورد، پیروی از مدل انگلستان است: جایی که سرویس بهداشت ملی خدمات بیماران را با افزایش زمان انتظار به بخش خصوصی منعقد کرد.” این امر بار دولت را برای ارائه خدمات درمانی کم کرد و صلاحیت‌های بخش خصوصی را توسعه داد.»

در حال حاضر، بیمارستان‌های خصوصی بسیاری در عمان وجود دارد که دو مورد از آنها مرکز چند تخصصی است که توسط کمیسیون مشترک بین المللی تأیید شده است: بیمارستان Starcare UK Starcare Health Systems در مسقط و بیمارستان خصوصی مسقط United Medical.

در العزیبه مسقط، مرکز پزشکی Burjeel به عنوان یک مرکز مراقبت‌های بهداشتی اولیه عمل می‌کند که میزبان کلینیک‌های تخصصی مانند مراقبت از بیماران دیابتی، عصب شناسی، اطفال و مراقبت‌های روانی است.

علاوه بر این، بیمارستان‌های زنجیره‌ای بدر السماء دارای امکانات در رووی، الخویر، الخود، سور، برکه، الطریف سحر، سلاله و النزوه است که خدمات پزشکی را به شرکت‌ها و عموم مردم ارائه می‌دهد. این شرکت بیش از ۸۵۰ مشتری شرکتی دارد، از جمله HSBC، LNG عمان، عمان ایر و بانک مسقط.

شرکت‌های عمانی برای همکاری در سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی مراکز درمانی

اداره کل تأسیسات بهداشتی خصوصی (DGPHE) زیر نظر وزارت بهداشت مسئول صدور مجوز، تأیید، بازرسی و تمدید مجوزهای کلینیک‌ها و بیمارستان‌های خصوصی در عمان است. هر مرکز درمانی و پزشکی باید بتواند حاکمیت و ساختار مدیریتی واضح در چارچوب قوانین سلطان‌نشین عُمان، ارائه دهد. همچنین داشتن زیرساخت مناسب، اقدامات احتیاطی کنترل عفونت، ایمنی کارکنان و موارد دیگر را رعایت کند. در صورتی که این اقدامات به تایید مراجع قانونی برسد، آنها قادر به ارائه مجوز راه اندازی مطب در عمان خواهند بود.

در این میان، شرکت‌هایی مانند BBH و یا الفارسی نیز در عمان وجود دارند که برای سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی بیمارستان، کلینیک یا دیگر مراکز درمانی، خدمات مشاوره و اجرایی ارائه می‌دهند. همچنین امکان تامین تجهیزات، ملزومات و مواد مصرفی پزشکی و دندانپزشکی را برای کلینیک‌ها و مطب‌های خصوصی، به ویژه با مدیریت پزشکان خارجی، فراهم می‌کنند. این شرکت‌ها در زمینه راه‌اندازی مطب‌ها، کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و دیگر خدمات پاراکلینیک، نقش واسط میان سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی را ایفا می‌کند

مراحل قانونی راه‌اندازی بیمارستان یا کلینیک پزشکی در کشور عمان

بر اساس دستورالعمل ذکر شده در وب‌سایت رسمی وزارت بهداشت عمان، فرایند اعطای مجوز راه اندازی مطب، کلینیک یا هر مرکز پزشکی و درمانی خصوصی، بر اساس مراحل زیر تعریف شده است:

الف- طی شدن مراحل اجرایی و فرایند درخواست مجوز موسسه یا مرکز درمانی و بهداشتی:

1. درخواست کتبی مجوز برای افتتاح یک موسسه پزشکی یا بهداشتی خصوصی را به مدیر خدمات عمومی، ارسال کنید.
2. تکمیل فرم درخواست جابه‌جایی (Mobilization Application Form).
3. هنگام درخواست مجوز برای افتتاح بیمارستان و مرکز درمانی خصوصی، ارائه یک گزارش مکتوب مورد نیاز است تا نشان دهنده ظرفیت خدمات بالینی و بهداشتی، منابع انسانی پیشنهاد شده برای بیمارستان و تجهیزات آن باشد.
4. ارائه یک نسخه از ثبت تجاری مرکز درمانی.
5. پرداخت کلیه هزینه‌ها پس از تأیید درخواست.
6. پیش نمایش سایت (زمین، ساختمان و یا محل) پیشنهاد شده برای مرکز درمانی و بهداشت خصوصی.
7. ارائه اجاره‌نامه از شهرداری برای محل مطب یا کلینیک.
8. نام مرکز درمانی و بهداشتی خصوصی خود را محفوظ بدارید (بر اساس ثبت تجاری انجام شده).
9. ارائه مدرک ثبت تجاری به وزارت صنعت و تجارت.
10. آماده‌سازی مرکز درمانی و یا مطب پزشکی مطابق با الزامات وزارت بهداشت.
11. ارائه درخواست برای معاینه فنی نهایی.
12. دریافت مجوز فعالیت مرکز (موسسه) درمانی و بهداشتی.

ب- فرم‌ها و رویه هایی که برای درخواست خدمات به روز می‌شوند. پس از آخرین نسخه آن استفاده کنید.

– به ویژه فرم درخواست مجوز افتتاح یک موسسه درمانی و بهداشتی.

چه مدارکی برای بررسی مورد نیاز است؟

– کپی کارت شناسایی یا گذرنامه (برای عمانی‌ها)

– کپی گذرنامه برای افراد غیر عمانی

– ۲ قطعه عکس پرسنلی

– کپی ثبت تجاری برند (و نام) کلینیک یا مطب

دقت داشته باشید که:

• متقاضی باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشد
• هیچ گونه چک برای پرداخت هزینه‌ها پذیرفته نمی شود
• اداره ثبت صنعت و تجارت باید راه اندازی مطب یا کلینیک را تایید کند.
• پس از پرداخت هزینه‌های مقرر، به صورت مستقیم به شما اطلاع رسانی می‌شود و یا از طریق پست و تلفن به شما اعلام خواهد شد.
• حداقل سه روز پس از رسیدن تقاضا و پرداخت هزینه‌ها، مجوز صادر خواهد شد.

هزینه‌های پرداختی برای مجوز راه اندازی مطب یا کلینیک در عمان

هزینه‌هایی که باید برای دریافت مجوز و شروع به کار موسسات بهداشتی خصوصی و برای پزشکانی که در بخش خصوصی کار می‌کنند، پرداخت شود در ادامه آمده است. توجه داشته باشید که هر ریال عمان معادل ۲.۶ دلار امریکا و معادل ۶۹ هزار تومان ایران، در نظر گرفته شده است.

• بیمارستان خصوصی ۵۰۰ ریال عمان (۱۳۰۰ دلار یا ۳۵ میلیون تومان)
• کلینیک، درمانگاه عمومی یا مرکز پزشکی (مطب) در استان مسقط ۲۵۰ ریال عمان (۶۵۰ دلار یا ۱۷ میلیون تومان)
• کلینیک، درمانگاه عمومی یا مرکز پزشکی (مطب) در دیگر استان‌ها ۱۵۰ ریال عمان (۳۹۰ دلار یا ۱۰ میلیون تومان)
• کلینیک یا درمانگاه تخصصی در استان مسقط ۳۰۰ ریال عمان (۷۸۰ دلار یا ۲۰ میلیون تومان)
• کلینیک یا درمانگاه عمومی در دیگر استان‌ها ۲۰۰ ریال عمان (۵۲۰ دلار یا ۱۴ میلیون تومان)
• کار پزشکی و درمانی در کلینیک‌ها و مراکز درمانی برای استان مسقط ۲۰۰ ریال عمان (۵۲۰ دلار یا ۱۴ میلیون تومان)
• کار پزشکی و درمانی در کلینیک‌ها و مراکز درمانی برای دیگر استان‌ها ۱۰۰ ریال عمان (۲۶۰ دلار یا ۷ میلیون تومان)

درآمد یک پزشک در عمان چقدر است؟

بر اساس بررسی‌های ما در TEBex، میزان در آمد پزشکان در عمان به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای نمونه در پایتخت عمان (مسقط) در آمد یک پزشک بیش از به ۴۰ هزار دلار است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده در سال ۲۰۱۸، درآمد سالانه متوسط یک پزشک در عمان، حدود ۱۶۸۰۰ ریال عمان، معادل حدودا ۴۳۶۵۰ دلار امریکا است.

کمترین درآمد سالانه‌ی یک پزشک در کشور عمان و برای پایین‌ترین میزان تخصص و تجربه حدود ۲۲ هزار دلار و بیشترین درآمد برای یک جراح با تجربه در حدود ۳۴۰ هزار دلار گزارش شده است. البته تنها برخی از پزشکان به چنین درآمد بالایی می‌رسند، به‌طوری که تنها ۲۵ درصد از پزشکان شاغل در عمان، به درآمد سالانه‌ی بیشتر از ۹۰ هزار دلار امریکا دست پیدا می‌کنند.

همچنین بد نیست به این نکته نیز اشاره شود که روزهای کاری در کشور عمان از یکشنبه تا پنج شنبه است و بین ۴۰ تا ۴۸ ساعت در نظر گرفته می‌شود. یعنی تعطیلی هفتگی، روز جمعه و شنبه در نظر گرفته شده است تا بیشترین هماهنگی را با کشورهای اسلامی و کشورهای غربی داشته باشد.

اگر برای سرمایه گذاری پزشکی یا راه اندازی کلینیک در عمان نیاز به مشاوره بیشتری دارید، با ما تماس بگیرید.