برای تاسیس درمانگاههای عمومی در ایران، قوانین و ضوابط خاصی وجود دارد که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین شده است. این ضوابط تحت عنوان آیین نامه تاسیس درمانگاه عمومی منتشر شده است که در این مقاله به آن میپردازیم. رعایت تمامی موارد گفته شده در این آیین نامه برای تاسیس یک درمانگاه یا راه اندازی کلینیک زیبایی الزامی است و باید رعایت شود.
فصل اول آیین نامه تاسیس درمانگاه های عمومی
فصل اول این آیین نامه به تعاریف اختصاصدادهشده است. بر اساس این آیین نامه درمانگاه موسسهای است که به طور شبانهروزی بیماران سرپایی را برای درمان پذیرش میکند و موارد فوری یا نیازمند کمکهای ویژه حداکثر تا ۲۴ در آن تحتنظر قرار داده میشوند. متن دقیق فصل اول این آیین نامه به شرح زیر است:
ماده ۱ – درمانگاه به مؤسسهای اطلاق می شود که به طور شبانهروزی بیماران سرپایی را برای درمان می پذیرد و در آن محل می توان موارد فوری یا نیازمند کمکهای ویژه را حداکثر ۲۴ ساعت تحتنظر قرارداد و در صورت عدم بهبودی و داشتن مشکلات خاص و نیازمند به خدمات بیشتر،بایستی در طول این مدت هماهنگی لازم جهت اخذ پذیرش و اعزام به بیمارستان،در صورت لزوم فراهم گردد.
تبصره ۱- در این آیین نامه بهمنظور اختصار به وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی ((وزارت)) و به دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی –درمانی ((دانشگاه/دانشکده)) و به کمیسیون تشخیص امور پزشکی موضوع ماده ۲۰ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب سال ۱۳۳۴ (با اصلاحات بعدی) ((کمیسیون قانونی)) و به پروانههای تأسیس و مسئولان فنی ((پروانههای قانونی)) گفته میشود .
تبصره ۲- درمانگاههایی که تاکنون از عناوین کلینیک یا پلی کلینیک استفاده میکردهاند ازاینبهبعد فقط مجاز به استفاده از نام ((درمانگاه)) بوده و مشمول ضوابط این آیین نامه میباشند .
تبصره ۳- درمانگاهها برحسب نوع فعالیت به درمانگاههای عمومی و تخصصی تقسیم می گردند .
تبصره ۴- درمانگاه تخصصی مؤسسهای است بهمنظور ارائه خدمات تشخیصی و درمانی در یکی از رشتههای تخصصی پزشکی (نظیر درمانگاه تخصصی قلب و عروق و…) و یا تشخیص و درمان یک یا چند بیماری مشخص (نظیر درمانگاه تخصصی بیماری دیابت و…) که متخصصین رشتههای مختلف در آن همکاری مینمایند و طبق ضوابط موضوع آیین نامههای مربوطه تأسیس می شود .
تبصره ۵- شرایط تأسیس درمانگاههای دندانپزشکی (عمومی و تخصصی) مطابق آیین نامه مربوطه خواهد بود .
ماده ۲ – پزشکانی می توانند در درمانگاههای وابسته به مراکز دولتی (آموزشی یا درمانی) شاغل گردند که دارای شرایط استخدامی و پروانه پزشکی بوده و خدمات تمامی بیمههای کشور و دریافت حقالزحمهای که طبق تعرفههای مراکز دولتی تعیین شدهاند را بپذیرند.

فصل دوم) شرایط تأسیس و بهرهبرداری
در مورد شرایط لازم برای مؤسسان درمانگاه، در فایل آیین نامه به این صورت گفته شده است که متقاضیان تاسیس درمانگاه نیز باید حداقل ۵ نفر باشند که ۳ نفر از آنها از گروه پزشکی و پیراپزشکی جویای کار از مقطع کاردانی به بالا باشند. دو سوم سهامداران درمانگاه نیز باید از فارغالتحصیلان گروه پزشکی و پیراپزشکی باشند.
همچنین در ماده ۲ فصل اول این آییننامه اشاره شده است که اجازه تاسیس درمانگاه به شرطی به افراد حقیقی یا حقوقی داده میشود که صلاحت آنها به تعیین کمیسیون قانونی رسیده باشد. همچنین کلیه نوبتهای کاری یک پزشک بهعنوان مسئول فنی درمانگاه و سایر کادر پزشکی و پیراپزشکی نیز باید هنگام بهرهبرداری باید معرفی شود. متن دقیق فصل اول این آیین نامه به شرح زیر است:
ماده ۳ – اجازه تأسیس (موافقت اصولی) درمانگاه به کلیه افراد حقیقی یا حقوقی که صلاحیت آنان به تأیید کمیسیون قانونی رسیده باشد در چارچوب نظام سطحبندی خدمات و ضوابط تعیین شده داده می شود و لازم است هنگام بهرهبرداری جهت کلیه نوبتهای کاری پزشک واجد شرایط بهعنوان مسئول فنی درمانگاه و همچنین کادر پزشکی و پیراپزشکی لازم معرفی گردد .
تبصره ۱- متقاضیان تأسیس درمانگاه باید حداقل ۵ نفر بوده و ۳ نفر از آنها (نصف بعلاوه یک) از گروه پزشکی و پیراپزشکی جویای کار از مقطع کاردانی به بالا باشند.بقیه اعضا می توانند از سایر افراد حقیقی و حقوقی باشند .
تبصره ۲- دو سوم سهامداران درمانگاه بایستی از فارغالتحصیلان گروه پزشکی و پیراپزشکی باشند ضمناً هر فرد می تواند حداکثر در دو مؤسسه پزشکی سهامدار شود .
تبصره ۳- به هر فرد واجد شرایط و صلاحیت بیش از یک پروانه تأسیس داده نمی شود و هر فرد می تواند حداکثر در دو مؤسسه پزشکی (بهصورت حقیقی و حقوقی) بهعنوان مؤسس عضویت داشته باشد .
تبصره ۴- مدت اعتبار،تمدید یا لغو موافقت اصولی مطابق مفاد قرارداد تأسیس منعقده بین مؤسس و وزارت از تاریخ صدور حداکثر به مدت ۲ سال بوده و پس از آن در صورت عدم راهاندازی درمانگاه،لغو می شود .
تبصره ۵- تمدید یا لغو موافقت اصولی پس از مدت مزبور منوط به موافقت کمیسیون قانونی و حداکثر به مدت ۶ ماه خواهد بود .

ماده ۴ – در مواردی که یکی از مؤسسین یا چند نفر از آنها فوت نمایند و یا به تشخیص کمیسیون قانونی قادر به انجام وظایف محوله در درمانگاه نباشند،طی تشریفات معرفی که نبایستی از دو سال تجاوز نماید بایستی فرد یا افراد واجد صلاحیت از طرف سایر مؤسسین و یا وراث قانونی آنها معرفی شوند تا پس از تأیید صلاحیت از سوی کمیسیون قانونی پروانه تأسیس با عضویت فرد معرفی شده صادر گردد و در طول این مدت سایر مؤسسین یا مسئولان فنی نیز می توانند درمانگاه را اداره نموده و وظایف مؤسس یا مؤسسین قبلی را به عهده بگیرند تا پروانه تأسیس بنام افراد جدید صادر شود .
تبصره ۱- پس از انقضای مهلت قانونی مزبور پروانه تأسیس فرد لغو و یا امتیاز تأسیس مؤسس از پروانه تأسیس مشترک حذف خواهد شد .
تبصره ۲- تمامی موارد یاد شده بایستی بلافاصله کاتباً به معاونت درمان دانشگاه/دانشکده مربوطه اطلاع داده شود .
ماده ۵ – بهرهبرداری از درمانگاه و شروع به کار آن پس از اخذ موافقت اصولی منوط به معرفی مسئول فنی واجد شرایط جهت کلیه نوبتهای کاری (حداقل دو نفر) و احراز صلاحیت آنان توسط کمیسیون قانونی و معرفی همکاران پزشک و پیراپزشک و سایر افراد فنی واجد شرایط جویای کار و صدور پروانه تأسیس و مسئول فنی توسط وزارت و اخذ سایر مجوزهای لازم از جمله تأییدیه نقشه ساختمانی توسط دفتر فنی و دانشگاه / دانشکده مربوطه و… میباشد .
تبصره ۱- برای اخذ پروانه بهرهبرداری معرفی حداقل %۵۰ کادر پزشکی و پیراپزشکی (مسئول فنی،پزشکان و
پیراپزشکان) از دانشآموختگان گروه پزشکی و وابسته جویای کار که در مراکز دولتی، خصوصی،خیریه،ارگانها و نهادها هیچ نوع اشتغال نداشته باشند برای تمامی نوبتهای کاری ضروری است .
تبصره ۲- مسئولین پذیرش و بایگانی مرکز بایستی از بین افراد جویای کار رشته کارشناسی یا کاردانی ((مدارک پزشکی)) انتخاب و معرفی شوند.(در صورت نبودن داوطلب،استفاده از سایر رشتههای حرف وابسته پزشکی نظیر پرستاری بلامانع است)
تبصره ۳- رعایت فعالیت حداکثر دو نوبتکاری برای کلیه پزشکان و پیراپزشکانی که در کلیه مراکز درمانی فعالیت می کنند الزامی است و اجازه فعالیت همزمان نیز داده نمی شود.
تبصره ۴- پزشکانی که در درمانگاه فعالیت می نمایند (مسئول فنی و پزشک همکار) در همان نوبتکاری نمی توانند در مرکز دیگری فعالیت داشته باشند. ضمناً حداکثر می توانند با دو مؤسسه درمانی (بیمارستان،
درمانگاه…) همکاری داشته باشند .
ماده ۶ – مسئولین فنی درمانگاه می توانند جزو مؤسسین درمانگاه نیز باشند و عکس این موضوع نیز بهشرط احراز شرایط لازم بلامانع است. درهرحال هر فرد فقط می تواند مسئول فنی حداکثر دو نوبتکاری بوده و برای سایر نوبتهای کاری بایستی مسئول فنی جداگانه معرفی گردد .
تبصره ۱- مسئولین فنی باید در تمامی ساعات نوبتکاری خود در درمانگاه حاضر باشند .
تبصره ۲- رعایت مفاد آیین نامه اجرایی قانون اجازه تأسیس مطب در بهکارگیری پزشکان (عمومی و متخصص) بهعنوان مسئول فنی و یا پزشک همکار الزامی است .
تبصره ۳- اعضاء هیئتعلمی تماموقت جغرافیایی دانشگاهها نمیتوانند در بیمارستانها، درمانگاهها و… غیرسازمانی خود فعالیت نمایند.
تبصره ۴- شروع بکار درمانگاه بدون داشتن پروانه بهرهبرداری ممنوع میباشد .

ماده ۷ – هر درمانگاه عمومی باید حداقل دارای ۳ ( پزشک عمومی و متخصص) جهت ارائه خدمات در رشتههای پزشکی عمومی،تخصص داخلی و یک رشته تخصصی دیگر به انتخاب مؤسسین باشد.
تبصره ۱- در صورت عدم امکان معرفی و حضور متخصص داخلی با تأیید دانشگاه یا دانشکده مربوطه، حسب مورد موضوع در کمیسیون قانونی مطرح و تصمیمگیری خواهد شد .
تبصره ۲- در کلیه مراحل درخواست صدور مجوز تأسیس درمانگاه و تمدید آن تسلیم گواهیهای عدم سوءپیشینه و اعتیاد برای کلیه مؤسسین و مسئولان فنی الزامی است .
ماده ۸ – درمانگاه برحسب خدمات پزشکی که ارائه می دهد بایستی محل کار مناسب،لوازم و پرسنل مورد نیاز مربوطه را داشته باشد .
ماده ۹ – درمانگاه اگر دارای آزمایشگاه،رادیولوژی،داروخانه و یا سایر واحدهای پاراکلینیک باشد، باید مؤسسان، مسئولان فنی صاحب صلاحیت مرتبط را طبق شرایط مقرر برای هرکدام معرفی و پروانه مسئولیت دریافت دارد . کلیه واحدهای فوقالذکر اجزای لاینفک پروانه تأسیس درمانگاه میباشند و بههیچوجه نمی توانند از این حق مکتسبه در بیرون از درمانگاه استفاده کنند .
تبصره ۱- افزایش بخشهای پاراکلینیک نظیر داروخانه،آزمایشگاه،رادیولوژی،فیزیوتراپی و… در چارچوب سطحبندی خدمات و مقررات هریک از آیین نامههای مربوطه و پس از تصویب در کمیسیون قانونی مربوطه ممکن خواهد بود .
تبصره ۲- درمانگاههای فاقد داروخانه فقط میتوانند داروهای اورژانسی را برای موارد فوریتی درقفسهای نگهداری نمایند و باید نسخه داروی مصرف شده را به بیمار بدهند .
ماده ۱۰ – درصورتیکه مسئول فنی درمانگاه و هریک از بخشهای پاراکلینیک نخواهد به کار ادامه دهد بایستی مراتب را کتباً دو ماه قبل / به دانشگاه دانشکده مربوطه و مؤسس یا مؤسسان درمانگاه اعلام نماید و در طی مدت مذکور مؤسسان درمانگاه موظفاند مسئول فنی واجد شرایط دیگری را معرفی نمایند تا پس از بررسی و تأیید صلاحیت وی توسط کمیسیون قانونی برابر مقررات پروانه مسئولیت فنی جدید صادر شود .
تبصره – در صورت عدم امکان بررسی صلاحیت مسئول فنی جدید در مدت مذکور توسط کمیسیون قانونی، معرفی یکنفر جانشین واجد شرایط بهطور موقت (حداکثر سه ماه) توسط مؤسس یا مؤسسان الزامی است.

فصل سوم آیین نامه تاسیس درمانگاه عمومی
فصل سوم این آیین نامه در مورد شرایط ساختمانی، تجهیزاتی و پرسنلی درمانگاهها نوشته شده است و متن آن به شرح زیر است:
ماده ۱۱ – ساختمان درمانگاه و تعداد اتاقها و کلیه شرایط لازم برای تهویه، نور، سیستمهای حرارتی و برودتی باید منطبق با اصول بهداشتی و فنی بوده و مورد قبول و تصویب وزارت یا دانشگاه/دانشکده مربوطه قرارگیرد.
تبصره ۱- حداقل تعداد اتاق برای تأسیس درمانگاه عمومی شامل شش اتاق و یک سالن انتظار با امکانات کافی میباشد. سطح کلی زیربنا باید حداقل ۲۰۰ مترمربع بدون درنظرگرفتن فضای لازم جهت بخشهای پاراکلینیک بوده و پیشبینیهای لازم برای کلیه اقدامات ایمنی ازجمله اطفای حریق شده باشد. درصورتیکه درمانگاه در طبقات همکف،اول یا زیرزمین ساختمان نباشد تعبیه آسانسور جهت انتقال بیماران ضروری است .
تبصره ۲- حداقل تختهای لازم جهت تزریقات و پانسمان و سرمدرمانی و تحت نظر ۶ عدد با تفکیک فضای لازم برای خانمها و آقایان میباشد .
تبصره ۳- معرفی و حضور یک نفر کارشناس یا کاردان پرستاری به دانشگاه/دانشکده مربوطه و حضور یک نفر خدمتکار در هر نوبتکاری ضروری است.
تبصره ۴- هر درمانگاه بایستی دارای درب ورودی اصلی مستقل از سایر طبقات یا واحدهای دیگر باشد تا باعث ایجاد مزاحمت برای همسایهها نگردد. ضمناً در صورت داشتن درب مشترک رضایت کتبی کلیه مالکین واحدهای مجتمع غیرپزشکی دراینخصوص و رعایت موازین بهداشت عمومی و محیط با تأیید دانشگاه/ دانشکده مربوطه الزامی است .
ماده ۱۲ – رعایت شاخصهای سطحبندی خدمات نظیر جمعیت، فاصله مقرر بین درمانگاههای عمومی و همچنین بین درمانگاههای تخصصی مشابه با نظر وزارت یا دانشگاه/دانشکدههای مربوطه بهمنظور رعایت اصل دسترسی مردم به خدمات بهداشتی – درمانی بر اساس ضوابطی است که از سوی وزارت به متقاضیان اعلام می گردد .
ماده ۱۳ – فعالیت درمانگاه بصورت شبانه روزی و در تمامی ایام بدون تعطیلی بوده و لازم است موضوع بر روی سرنسخه و تابلوی درمانگاه نیز قید شده باشد .
ماده ۱۴ – این نوع درمانگاهها باید حداقل یک دستگاه آمبولانس برای تمام ساعات در اختیار داشته باشند و در صورت دراختیار نداشتن آمبولانس باید با مراکز آمبولانس خصوصی برای تأمین نیاز بیماران قرارداد همکاری منعقد نمایند .
تبصره ۱- آمبولانس درمانگاه صرفاً مجاز به انتقال یا جابهجایی بیماران تحت درمان خود در موارد مورد نیاز میباشد .
تبصره ۲- مشخصات فنی،تجهیزات، ملزومات و خدمه آمبولانس بر اساس ضوابط اعلام شده از سوی مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی وزارت خواهد بود .
ماده ۱۵ – مندرجات تابلوی درمانگاه باید وفق پروانه صادره و از نظر ابعاد،تعداد و… منطبق بر ضوابط و دستورالعملهای وزارت یا سازمان نظامپزشکی و بدون ذکر نام پزشکان شاغل در درمانگاه باشد.
ماده ۱۶ – درمانگاهها باید دارای دفتری باشند که نام و مشخصات بیماران مراجعهکننده در آن ثبت شده و برای هریک از بیماران پرونده پزشکی شامل خلاصهای از شرح حال بیمار،نوع معالجات و تاریخ مراجعه تشکیل دهند و حداقل به مدت ۵ سال در بایگانی نگهداری شود .
تبصره – معدوم کردن پروندههای پزشکی پس از مدت مذبور باید بااطلاع و موافقت دانشگاه/دانشکده مربوطه صورت پذیرد.
ماده ۱۷ – درمانگاهها موظفاند نسبت به گزارش مواردی از بیماریهای واگیر و غیرواگیر که فهرست آن توسط وزارت یا دانشگاه/دانشکدهها تعیین می گردد با رعایت اصل امانتداری به مراجع قانونی ذیربط اقدام نمایند.
ماده ۱۸ – رعایت کلیه موازین بهداشتی و سایر موارد بر اساس ضوابط و مقررات وزارت الزامی است .

فصل چهارم آیین نامه تاسیس درمانگاه های عمومی
در فصل چهارم این آیین نامه وظایف مؤسسان مرکز شرح داده میشود که شامل معرفی مسئولان فنی واجد شرایط برای درمانگاه، انتخاب پزشکان و کارکنان فنی است. متن دقیق فصل چهارم آیین نامه تاسیس درمانگاه عمومی شبانهروزی به شرح زیر است:
ماده ۱۹ – اهم وظایف مؤسسان درمانگاهها بهشرح ذیل میباشد :
الف) معرفی مسئولان فنی واجد شرایط برای درمانگاه جهت تمام نوبتهای کاری و بخشهای پیراپزشکی آن نظیر رادیولوژی، داروخانه، آزمایشگاه، فیزیوتراپی و… به معاونت درمان دانشگاه/دانشکده مربوطه .
تبصره- در صورت عدم امکان حضور مسئولان فنی بایستی بلافاصله فرد یا افراد واجد شرایطی را بهعنوان جانشین تا حداکثر به مدت سه ماه جهت تصدی امور فنی به دانشگاه/دانشکده مربوطه معرفی نمایند .
ب) انتخاب و معرفی کلیه پزشکان همکار و کارکنان فنی واجد شرایط و جویای کار در درمانگاه بر اساس استانداردهای مربوطه .
تبصره ۱- مؤسسان میبایستی در صورت تخلف مسئول فنی از وظایف قانونی و احراز آن توسط کمیسیون قانونی مسئول فنی جدید واجد شرایط معرفی نمایند .
تبصره ۲- در صورت تخطی مؤسس از وظایف محوله،مراتب در کمیسیون قانونی مطرح و در خصوص صلاحیت مؤسس تصمیم لازم اتخاذ خواهد شد .
تبصره ۳- هرگونه تغییر و جابهجایی کارکنان در مراحل بعدی بایستی بااطلاع معاونت درمان دانشگاه /دانشکده (بر اساس استانداردهای مربوط) صورت گیرد .
ج) معرفی کلیه پزشکان و پیراپزشکان شاغل که در درمانگاهها بهصورت تماموقت و یا پارهوقت همکاری میکنند، به همراه کلیه مدارک لازم نظیر پروانه مطب معتبر و…، به معاونت درمان دانشگاه/دانشکده مزبور بر اساس دستورالعملهای موجود .
تبصره- اخذ گواهی عدم اشتغال پزشکی در بیش از یک مؤسسه (به غیر از مطب شخصی) از معاونت درمان
دانشگاه مربوطه الزامی میباشد .
د) تأمین تجهیزات عمومی و ملزومات پزشکی،دارویی و غیره بر اساس استانداردهای مربوطه .
ه) رعایت کلیه ضوابط،مقررات،دستورالعملها و تعرفههای مصوب .
و) رعایت و اجرای نظریات و پیشنهادات مسئول فنی درمانگاه در امور پزشکی و فنی بر اساس ضوابط
ز) برنامه ریزی و سازماندهی جهت جلب رضایت مراجعین و رعایت منشور حقوق بیماران.
ح) نصب تابلوی اعلانات در داخل سالن انتظار با درج مشخصات وتخصص کلیه پزشکان شاغل درنوبتهای مختلف کاری،تعرفههای اعلام شده، اطلاعیهها و…
ط) کنترل و مراقبت وضعیت ساختمان،تجهیزات،تأسیسات ایمنی و تأمین تجهیزات عمومی و ملزومات مورد نیاز بر اساس استانداردهای مربوطه.
ی) تعهد کتبی مؤسسه مبنی بر همکاری با وزارت و دانشگاه/دانشکده مربوطه در هنگام بروز حوادث غیر مترقبه یا اعلام نیاز از طرف آنها.

فصل پنجم آیین نامه تاسیس درمانگاه عمومی شبانه روزی
در فصل پنجم آیین نامه وظایف مسئولان فنی درمانگاه توضیح داده شده است که شامل حضور مستمر و فعال، پاسخگویی در قبال اقدامات، نظارت بر نحوه ارائه خدمات، اعلام صلاحیت کارکنان فنی و نظارت بر تأمین و کیفیت تجهیزات و ملزومات بخش است. متن فصل پنج آیین نامه بهصورت زیر است:
ماده ۲۰ – اهم وظایف مسئولان فنی درمانگاه عبارتاند از:
الف) حضور مستمر و فعال در ساعات تصدی مسئولیت فنی و پاسخگویی در قبال اقدامات انجام شده
ب) نظارت بر نحوه ارائه خدمات توسط پزشکان و پیراپزشکان و سایر کارکنان درمانگاه و ابلاغ تذکرات لازم به آنان و پیگیری اقدامات اجرایی و در صورت تخطی از آن اعلام مراتب به دانشگاهها/دانشکدههای ذیربط
ج) بررسی و اعلام صلاحیت کارکنان فنی شاغل در درمانگاه .
د) تهیه و تنظیم برنامه کاری قسمتهای مختلف درمانگاه و نظارت بر حسن انجام خدمات درمانی در ساعات تعیین شده .
ه) نظارت بر نحوه تأمین،کیفیت، قابلاستفاده و مصرف بودن تجهیزات و ملزومات هر بخش و نیز داروهای موجود در درمانگاه .
و) ارتقای سطح کیفی ارائه خدمات درمانی و فوریتهای پزشکی .
ز) نظارت بر تهیه، تنظیم و نگهداری پرونده پزشکی کلیه بیماران مراجعهکننده و نیز بررسی شرححال و دستورات پزشکی مندرج در آن و تذکر به مسئولین مربوطه در صورت تخطی از موازین علمی و فنی .
ح) رعایت و نظارت بر حسن اجرای استانداردهای مربوط به تابلو و سرنسخههای درمانگاه و پزشکان و درج نام درمانگاه، نشانی، شمارهتلفن، ساعات کار، نوع مؤسسه و فعالیت آن (خصوصی،خیریه،دولتی و…) بر روی آنها .
ط) ثبت و ارائه دقیق آمار فعالیت درمانگاه به تفکیک خدمات تشخیصی و درمانی مربوطه و ارسال به دانشگاه/ دانشکدههای ذیربط به طور مستمر و هر ۶ ماه یکبار از طریق برنامه نرمافزاری که از طریق وزارت اعلام خواهد شد .
ی) نظارت بر پذیرش بیماران تحت پوشش بیمههای درمانی طبق ضوابط مربوطه .
ک) پذیرش و بررسی وضعیت بیماران اورژانس و انجام اقدامات درمانی اولیه لازم با همکاری کادر فنی درمانگاه و اخذ پذیرش از مراکز درمانی مجهز تا اعزام بیمار .
ل) رعایت و اجرای کلیه مقررات و دستورالعملهای وزارت، نظارت بر حفظ شئون پزشکی و نیز موازین اسلامی، اخلاقی، فنی و…
م) هماهنگی کلی بین مسئولان فنی هر یک از بخشهای پیراپزشکی درمانگاه در چارچوب ضوابط و شرایط آیین نامههای مربوطه .
تبصره- مسئولیت فنی هر یک از بخشهای مذکور بهعهده مسئول فنی مربوطه خواهد بود.
فصل ششم آیین نامه تاسیس درمانگاه
در فصل ششم آیین نامه به شرایط ارزشیابی پرداخته شده است.
ماده ۲۱ – مؤسسان درمانگاه موظفاند هر سال نسبت به اعلام تقاضای ارزشیابی طبق ضوابط و استانداردهای موجود توسط وزارت اقدام نمایند .
تبصره ۱- ضوابط و استانداردهای ارزشیابی درمانگاه توسط وزارت ابلاغ خواهد شد .
تبصره ۲- درمانگاهها موظفاند آخرین درجه ارزشیابی درمانگاه را در قسمت پذیرش بهنحویکه کاملاً
قابلرؤیت باشد نصب نمایند.
فصل هفتم آیین نامه
فصل هفتم آیین نامه نیز به شرح زیر است:
ماده ۲۲ – درمانگاهها فقط مجاز به ارائه خدماتی هستند که در پروانه تأسیس آنها قید و یا مجوز گسترش آن را دریافت کردهاند میباشند .
تبصره ۱- خدمات مجاز در درمانگاهها مطابق ضوابط و مقررات جاری وزارت خواهد بود و در صورت تغییر به نحو مقتضی به اطلاع خواهد رسید .
تبصره ۲- انجام تزریقات و پانسمان و سرمدرمانی تابع ضوابط تعیین شده از سوی وزارت میباشد .
ماده ۲۳ – رعایت قانون و آییننامه مرتبط با انطباق امور پزشکی با موازین شرع مقدس و کلیه شئونات
حرفهای و اخلاقی در ارائه خدمات به بیماران ضروریست .
ماده ۲۴ – در صورت عدم وجود واحد ارائه خدمات بهداشتی درمانی در محل،درمانگاهها میتوانند با تأیید
معاونت بهداشتی دانشگاه/دانشکده مربوطه پایگاه بهداشتی موقت در درمانگاه دایر نمایند .
ماده ۲۵ – کلیه درمانگاهها موظفاند حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ تصویب این آیین نامه وضعیت خود را با این آیین نامه وفق دهند .
ماده ۲۶ – تمدید پروانههای تأسیس و مسئولان فنی درمانگاهها بر اساس قانون آموزش مداوم جامعه پزشکی و ضوابط تعیین شده از سوی وزارت و نیز بر اساس مقررات این آیین نامه خواهد بود.
ماده ۲۷ – کلیه درمانگاهها موظف هستند زبالههای عفونی را تفکیک کرده و کلیه سرنگهای استفاده شده را در ظروف استاندارد box safty جمعآوری و آنها را مطابق با ضوابط علمی اعلام شده امحا نمایند.

فصل هشتم و فصل آخر آیین نامه تاسیس درمانگاهها
فصل هشتم این آیین نامه مربوط به تخلفات است:
ماده ۲۸ – در صورتی که مؤسسان یا مسئولان فنی درمانگاه از ضوابط و مقررات آیین نامه تخطی نمایند به نحو زیر اقدام خواهد شد .
الف) بار اول تذکر شفاهی با قید موضوع در صورتجلسه بازرسی محل توسط کارشناسان یا بازرسان وزارت یا دانشگاه/دانشکدههای ذیربط .
ب) بار دوم اخطار کتبی توسط وزارت یا دانشگاه/دانشکده مربوط و اعلام مراتب به سازمانهای بیمهگر و سازمان نظامپزشکی کشور .
ج) در صورت تکرار تخلفات و عدم توجه به اخطارهای قبلی (اعم از شفاهی و کتبی) چنانچه اعمال انجام شده در قالب قانون تعزیرات حکومتی در امور بهداشتی و درمانی مصوب سال ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام باشد موضوع به کمیسیون ماده ۱۱ قانون فوقالذکر و در سایر موارد نیز به محاکم عمومی احاله خواهند شد .
د) بررسی نحوه اجرای تصمیمات کمیسیون مذکور و آراء صادره از سوی محاکم قضایی اعم از (تعطیل دائم یا موقت،ابطال پروانه و…) توسط کمیسیون قانونی بررسی و جهت اجرا به واحدهای ذیربط ارجاع می گردد.
ماده ۲۹ – این آیین نامه در ۲۹ ماده و ۴۱ تبصره به استناد ماده ۲۴ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب ۱۳۳۴ و بندهای ،۱۱ ،۱۲ ۱۳ ماده یک قانون تشکیلات و وظایف وزارت متبوع در تاریخ ۱۳۸۳/۱۲/۲۴ به تصویب رسیده و با رعایت سایر مقررات از جمله آیین نامه تأسیس مطب مصوب هیئت وزیران،قوانین سازمان نظامپزشکی و… قابلاجرا است. ضمناً با ابلاغ این آیین نامه،آیین نامههای قبلی مترتب بر آن ملغی می گردد.ک /۴/ ۱۲
کلام آخر
در این مقاله آیین نامه تاسیس درمانگاه عمومی را به طور کامل بررسی کردیم و مادهها و تبصرههای نوشته شده در داخل آن را به طور کامل توضیح دادیم. لازم به ذکر است که رعایت تمامی موارد ذکر شده در این آیین نامه ضروری است و در صورت تخلف در یک از موارد با فرد متخلف برخورد میشود.
همچنین بخوانید: صفر تا صد تجهیز کلینیک زیبایی
سؤالات متداول
متقاضیان تأسیس درمانگاه باید حداقل ۵ نفر بوده و۳ نفراز آنها (نصف بعلاوه یک) از گروه پزشکی و پیراپزشکی جویای کار از مقطع کاردانی به بالا باشند. بقیه اعضا میتوانند از سایر افراد حقیقی وحقوقی باشند. به هر فرد واجد شرایط و صلاحیت بیش از یک پروانه تأسیس داده نمیشود و هر فرد می تواند حداکثر در دو مؤسسه پزشکی (بصورت حقیقی وحقوقی) به عنوان مؤسس عضویت داشته باشد.
هر درمانگاه عمومی باید حداقل دارای ۳ ( پزشک عمومی و متخصص) جهت ارائه خدمات در رشتههای پزشکی عمومی،تخصص داخلی و یک رشته تخصصی دیگر به انتخاب مؤسسین باشد.
حداقل تختهای لازم جهت تزریقات و پانسمان و سرم درمانی وتحت نظر ۶ عدد با تفکیک فضای لازم برای خانمها و آقایان میباشد.