راه اندازی بیمارستان | شرایط و بودجه مورد نیاز
مهم ترین قدم ، انتخاب یک پیمانکار خبره و البته یک شرکت مشاور برندینگ و مارکتینگ در حوزه درمان است
معمولا هزینه تاسیس یک بیمارستان عمومی در شهرهای کوچک به ازای هر یک تخت بیمارستانی حدود ۵۰۰ میلیون تومان و در شهرهای بزرگ حدود ۱ میلیارد تومان برآورد می‌شود.
بر اساس دستورالعملهای موجود، حدود ۷ درصد از پرسنل را باید کادر پزشکی تشکیل دهند، ۴۵ درصد را پرستاران و بهیاران، ۶ درصد تکنیسینها، ۲۰ درصد نیروهای خدماتی و حدود ۱۷ درصد نیز نیروهای اداری و خدماتی.
پیام برند یک بیمارستان، تمامی گامهای مختلف راه اندازی را در بر میگیرد و همهی فعالیتهای ساخت، جذب نیرو و آموزش را با یکدیگر، همسو خواهد کرد.
راه اندازی بیمارستان در واقع یک سرمایه‌گذاری بلند مدت است که نباید با راه اندازی کلینیک دندانپزشکی تاسیس یک درمانگاه تخصصی اشتباه گرفته شود. باید در نظر داشت که بیمارستان یک سازمان درمانی است که تمامی قوانین و مقررات یک سازمان در راه اندازی، جذب نیرو، آموزش پرسنل و فرایندسازی‌های آن باید در نظر گرفته شود.
بدون داشتن یک برنامه مشخص مارکتینگ و استراتژی برندینگ، راه اندازی بیمارستان ممکن است به یک ریسک اقتصادی بسیار پر هزینه تبدیل شود. در همان آغاز تشکیل مجمع سهامداران بیمارستان و نگارش اساس‌نامه‌ها و تقسیم سهام، باید استراتژی‌های کوتاه مدت و بلند مدت برندینگ و جذب بیمار نیز، به همفکری گذاشته شود. در غیر این صورت، تضمینی برای بازگشت سرمایه‌ها وجود نخواهد داشت.
شاید مهمترین گام در راه اندازی بیمارستان، انتخاب یک پیمانکار خبره و البته یک شرکت مشاور برندینگ و مارکتینگ در حوزه درمان است. همکاری و همراهی این دو تیم با هم، می‌تواند فرایند تاسیس بیمارستان را سرعت بخشد. در این مقاله به صورت اجمالی و کلی، مهمترین گامهای راه اندازی یک بیمارستان، بررسی شده است.
راه اندازی بیمارستان در یک نگاه
بیمارستان در واقع یک موسسه پزشکی است و کلیه فعالیتهای آن در چارچوب یک سازمان، برنامه‌ریزی و اجرا خواهد شد. برای راه اندازی بیمارستان، مقررات و ضوابط ویژه‌ای وجود دارد که از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دقت بر اجرای آن، نظارت خواهد شد.
برای تاسیس یک بیمارستان، نخست باید سهامدارانی گرد هم بیایند تا سرمایه مادی و علمی راه اندازی بیمارستان را تامین نمایند. بیش از نیمی از سهامداران باید از گروه پزشکان و پیراپزشکان باشند. همچنین واضح است که هر بیمارستان تحت نظارت و همکاری با یک دانشگاه یا دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی، قرار خواهد گرفت.
با فرض اخذ پروانه‌های قانونی لازم، تاسیس یک بیمارستان در چند گام اساسی باید انجام شود:
- تشکیل کمیته سهامداران و مشخص شدن شیوه سهام‌بندی
- جانمایی و احداث ساختمان بر اساس نقشه تایید شده
- تجهیز بیمارستان بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌ها از جمله آیین نامه تاسیس و بهره‌برداری از بیمارستان و یا دستورالعمل مدیریت سبز بیمارستان‌ها
- استخدام پزشکان، پرستاران و پرسنل مدیریتی، درمانی، اداری، اجرایی و خدماتی
- هدف‌گذاری، فرایندسازی و قوانین داخلی
- مارکتینگ و جذب بیمار برای بخش‌های مختلف درمانی
- کنترل کیفیت، ارزشیابی و نظارت بر رعایت آیین‌نامه‌ها
بی‌شک راه اندازی بیمارستان بسته به محل تاسیس، ابعاد بیمارستان، چند تخصصی بودن یا تک تخصصی بودن و مواردی از این دست، شرایط بسیار متفاوتی خواهد داشت. برای مثال در شرایط اقتصادی پیش رو، راه اندازی بیمارستان‌های زنجیره‌ای و بیمارستان‌های محلی، طرح‌های اقتصادی‌تری هستند که از حمایت دولتی نیز برخوردار می‌باشند.
برای مثال در شهرهای زیر ۵۰ هزار نفر که شرایط تاسیس بیمارستان‌های ۳۲ تخت خوابی وجود ندارد، بیمارستان‌های محلی با امکان خدمات اورژانس شبانه روزی، بستری کمتر از ۲۴ ساعت و خدمات تخصصی پایه به صورت سرپایی، توسط وزارت بهداشت پیشنهاد شده است.
راه اندازی بیمارستان چقدر بودجه نیاز دارد؟
بر اساس بررسی‌های سازمان مجری ساختمان‌ها و تجهیزات دولتی و عمومی، هزینه تاسیس یک بیمارستان عمومی در شهرهای کوچک به ازای هر یک تخت بیمارستانی حدود ۵۰۰ میلیون تومان و در شهرهای بزرگ حدود ۱ میلیارد تومان برآورد می‌شود. البته با احتساب هزینه تجهیزات، این رقم به بیش از یک و نیم تا دو میلیارد تومان می‌رسد. به بیان بهتر برای تاسیس یک بیمارستان ۲۲ تخت‌خوابی که کمترین میزان تخت مجاز خواهد بود، باید ۴۵ میلیارد تومان سرمایه وجود داشته باشد.
لازم به ذکر است که هزینه های یاد شده بر اساس داده های به دست امده تا تاریخ اسفند ۱۳۹۹ براورد شده اند.
البته باید توجه داشت که بسیاری از هزینه‌های جانبی مانند موارد مصرفی، استهلاک برخی تجهیزات در زمان ساخت، هزینه‌های جذب و آموزش پرسنل، هزینه‌های مارکتینگ، هزینه‌های سربار و مدیریتی و مواردی از این دست در تخمین بودجه ساخت بیمارستان، در نظر گرفته نشده است.
باید دقت داشت که هزینه‌های تاسیس و فعالیت بیمارستان در چهار دسته بندی کلی قرار خواهد گرفت:
- هزینه اولیه: ساخت، تجهیز و خرید وسایل و همچنین جذب و آموزش پرسنل
- هزینه جاری: مواد مصرفی، حقوق پزشکان و پرسنل، هزینه برق، گاز، خدمات شهرداری و …
- هزینه تعمیرات و نگهداری ساختمان و تجهیزات
- هزینه گسترش و تجهیز بخش‌های جدید بیمارستان
![مهندس رضوی در جلسه برای اعضای کلینیک درمانی]()
برای اطلاعات بیشتر مقاله تجهیز مراکز درمانی و بیمارستان ها را مطالعه کنید
هزینه‌های جاری و فعالیت بیمارستان
بر اساس مطالعات دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت، ۴۵ تا ۵۵ درصد هزینه‌های یک بیمارستان، صرف دستمزدها و هزینه‌های پرسنل و نیروهای بخش درمان می‌شود. همچنین ۲۰ تا ۲۵ درصد از هزینه‌ها برای تهیه دارو و تجهیزات پزشکی، ۴ تا ۵ درصد برای بخش تغذیه و به‌طور متوسط ۱۲ درصد از هزینه‌ها مربوط به کارپردازی خواهد بود. لازم به ذکر است که هزینه های یاد شده بر اساس داده های به دست امده تا تاریخ اسفند ۱۳۹۹ براورد شده اند.
این هزینه‌ها ممکن است در سال اول تاسیس بیمارستان به عنوان یک هزینه اضافی بر بودجه اولیه تاسیس بیمارستان، تحمیل شود. اما از سال‌های بعد باید بیمارستان به سوددهی برسد تا بتواند هزینه‌های جاری سالانه خود را تامین کند. کنترل این هزینه‌ها و مدیریت آنها بی‌شک دشوار است و به یک تیم مدیریتی و مالی نیاز دارد. به همین دلیل بسیاری از بیمارستان‌های کشور معمولا سودده نیستند و همواره تراز مالی آنها پیرامون نقطه سربه‌سری در گردش است!
طراحی و احداث ساختمان بیمارستان و محوطه‌سازی
طراحی ساختمان یک بیمارستان باید تابعی از قوانین بسیار سختگیرانه‌ای باشد که بر عملکرد هر بخش، تاثیر خواهد گذاشت؛ از جمله:
- بخش اورژانس و پذیرش
- بخش بستری
- اتاق‌های جراحی سر پایی
- بخش تشخیص و درمان
- مدیریت، کنترل (حراست) و بخش اداری
- سرویس‌دهی مانند غذاخوری، شست و شو و استریل و …
- بخش‌های تحقیق و آموزش
- خدمات عمومی مانند داروخانه و ویزیت عمومی مراجعین
- بخش‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی مانند اتاق کنفرانس و سالن همایش
نخستین گام در تاسیس بیمارستان، تهیه زمین و محوطه‌سازی است که معمولا ۱۰ درصد از بودجه ساخت بیمارستان را در بر خواهد گرفت. به این معنی که هموارسازی زمین، جانمایی تاسیسات خارج از ساختمان بیمارستان، ایجاد محوطه کارگاهی، مسیرهای رفت و آمد پیاده و سواره، جدول‌کشی و خیابان‌سازی، پارکینگ‌های موقت و پارکینگ اصلی، ایجاد فضای سبز و مواردی از این دست باید انجام شود.
باید در نظر داشت که یک بیمارستان ۲۲ تخت خوابی در حالت استاندارد باید حدود ۳ تا ۵ هزار متر مربع مساحت بنا داشته باشد. البته حداقل مساحت مجاز به ازای هر تخت بیمارستانی، ۵۰ متر مربع است. در نتیجه حداقل مساحت مورد نیاز ۱۱۰۰ متر مربع خواهد بود. با این حال با رعایت استانداردهای مختلف مانند ایجاد فضای سبز، پارکینگ و مواردی از این دست، در نهایت به بیش از ۱۱۰۰ متر مربع فضا نیاز خواهد بود.
در ادامه ساختمان بیمارستان احداث خواهد شد که هزینه‌های مختلفی را در بر میگیرد. از هزینه پیمانکار و تیم معماری تا خرید مصالح ساختمانی و قراردادهای جانبی. در واقع این گام بیشترین هزینه را دارد و حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد از سرمایه تاسیس بیمارستان را شامل می‌شود.
خرید وسایل و تجهیز بیمارستان نیز در گام بعدی قرار دارد که حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد از بودجه، صرف آن خواهد شد. این هزینه‌ها صرف خرید تجهیزات ثابت و متحرک تشخیصی و درمانی، مبلمان و وسایل اداری، هزینه نصب و راه‌اندازی تجهیزات و مواردی از این دست خواهد شد.
برای اطلاعات بیشتر مقاله هزینه تاسیس درمانگاه را مطالعه کنید
استخدام پرسنل بیمارستانی
بیمارستان به عنوان یک سازمان درمانی، از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام پرسنل و مدیریت جداگانه‌ای را شامل خواهد شد. در چنین شرایطی استخدام، عقد قرارداد و آموزش پرسنل، یک فرایند زمان‌بر و پرهزینه است که باید در سرمایه‌گذاری اولیه، آن را مدنظر قرار داد.
استانداردهای مختلفی برای تایین نیروی انسانی مورد نیاز و بهینه در یک سازمان وجود دارد تا به بالاترین بهره‌وری دست یافت. از سوی دیگر قوانین و ضوابطی نیز از سوی دولت در این زمینه وجود دارد که معمولا به دلیل کمبود همیشگی نیروهای پرستاری، این قوانین به طور کامل اجرایی نمی‌شود. با این وجود یک برآورد کلی از نیروهای مورد نیاز در یک بیمارستان و تعداد هر نیرو، وجود دارد:
- پذیرش و بایگانی اسناد پزشکی
- پرستاری شامل پرستاران و کمک پرستاران از جمله بهیار و کمک بهیار
- کادر اداری و نظارتی (مالی، روابط عمومی، کارپردازی و …)
- حراست و امنیت
- نیروهای خدماتی (شامل واحد نظافت و استریل، لاندری، حمل و نقل، غذاخوری، کارگران و …)
- مسئولان فنی که برای هر بخش جداگانه مشخص خواهند شد
پرستاران و بهیاران، بیشترین تعداد پرسنل یک بیمارستان را تشکیل می‌دهند. بر اساس دستورالعملهای موجود، حدود ۷ درصد از پرسنل را باید کادر پزشکی تشکیل دهند، ۴۵ درصد را پرستاران و بهیاران، ۶ درصد تکنیسینها، ۲۰ درصد نیروهای خدماتی و حدود ۱۷ درصد نیز نیروهای اداری و خدماتی.
میزان پرستاران مورد نیاز در بخش‌های مختلف نیز متفاوت خواهد بود. برای مثال به ازای هر ۱۸ تخت در بخش زنان و زایمان حدود ۳ تا ۴ پرستار نیاز است. در حالی که در بخش مراقبت‌های ویژه به ازای هر ۹ تخت، به ۸ پرستار نیاز خواهد بود. حال بسته به بیمارستانی که در نظر دارید راه اندازی کنید و بخش‌های مختلف آن می‌توان تعداد دقیق پرستاران و کمک پرستاران را مشخص کرد.
برای اطلاعات بیشتر مقاله اهمیت آموزش پرسنل را مطالعه کنید
مسئولان فنی بیمارستان‌ها
مسئولان فنی، یکی از مهمترین نیروهای هر بیمارستان هستند که وظایف مهمی را بر عهده دارند و از همین روی در استخدام و انتخاب آنها باید دقت بیشتری داشت. مهمترین وظایف یک مسئول فنی در بیمارستان در ادامه آمده است:
- نظارت بر کلیه امور فنی خدمات پزشکی و پیراپزشکی بیمارستان و پاسخگویی در ارتباط با اقدامات انجام شده
- سرپرستی کلیه بخش‌های بستری، درمانگاه و فوریت‌های پزشکی (اورژانس)
- کنترل و مراقبت وضعیت بهداشتی، درمانی، تجهیزات پزشکی و دارویی بیمارستان
- رسیدگی به شکایات بیماران در امور فنی و پاسخگویی به آنان
- نظارت بر گردآوری اطلاعات و آمار ارائه خدمات، فعالیتهای بیمارستان و تهیه گزارش
درواقع مسئولان فنی بخش‌های مختلف بیمارستانی، بازوی اصلی مدیریت بیمارستان هستند و باید بیش دیگر پرسنل مورد آموزش قرار گیرند. مسئولان فنی باید نقش هماهنگ کننده بین بخش‌های مختلف را بر عهده داشته باشند و هرگونه تخلفی را گزارش دهند.
حتی برای پیشبرد استراتژی‌های برندینگ و مارکتینگ بیمارستان نیز مسئولان فنی می‌توانند نقش فعال و تاثیرگذاری را بازی کنند. به همین دلیل بهتر است مسئولان فنی، به ویژه مسئولان بخش‌های پر مخاطبی همچون زنان و زایمان، بخش‌های جراحی و درمانی و کلینیک‌های زیرمجموعه بیمارستان، در جلسات مارکتینگ بیمارستان حضور داشته باشند.
مهمترین مقررات و ضوابط بیمارستانی که در کلینیک‌ها معمولا موضوعیت ندارد
در فرایندسازی‌ها و آموزش قوانین داخلی بیمارستان، مواردی وجود دارند که با فرایند مدیریتی یک کلینیک متفاوت هستند؛ مواردی همچون رعایت کامل مقررات ایمنی کار و آتش‌سوزی، مقررات مربوط به پذیرش اورژانس، حمل و نقل آمبولانس، بخش تغذیه، لاندری، بخش مهندسی پزشکی، تاسیسات و مواردی از این دست باید در نظر گرفته شوند.
برای مثال بخش تغذیه بیمارستان باید دارای دو واحد مدیریت خدمات غذایی و مشاوره تغذیه و رژیم درمانی باشد. واحد مدیریت خدمات غذایی مسئول نظارت بر تهیه و توزیع غذا و همچنین بهداشت فضای آشپزخانه و سالن‌های غذاخوری است. از سوی دیگر واحد مشاوره تغذیه و رژیم درمانی مسئول تکمیل برگه‌های اطلاعات تغذیه‌ای بیماران برای استفاده در پرونده درمانی، تنظیم رژیم‌های غذایی و ارائه مشاوره تغذیه به بیماران در حین بستری و قبل از ترخیص می‌باشد.
همچنین مقررات بهداشتی برای کنترل عفونت در بیمارستان بسیار سختگیرانه‌تر از کلینیک‌ها است و رعایت کامل آن نیازمند یک دوره آموزش و نظارت فشرده برای تمامی پرسنل پرستاری، خدماتی و اداری بیمارستان خواهد بود. برای مثال استفاده از وسایل مراقبت فردی و آماده‌سازی پرسنل برای شرایط خاص و حوادث، از مهمترین مواردی است که در بخش آموزش باید به آن توجه شود.
در نهایت باید در نظر داشت که تامین آب سالم و دفع فاضلاب، پسماند و زباله‌های بیمارستانی نیز یک چالش اساسی در کشور ما است که البته با همکاری پیمانکاران شهرداری و زیرساخت‌های شهری قابل تامین است. حتی شیوه دفع زباله و انتقال آن به محیط خارج از بیمارستان نیز بر اساس مقررات ویژه‌ای باید انجام شود.
بخش مراقبت‌های ویژه و جراحی در بیمارستان‌ها
وجود بخش‌های جراحی و مراقبت‌های ویژه در بیمارستان‌ها مانند ICU از سه جهت در راه اندازی بیمارستان، اهمیت دارد و با دشواری‌های بیشتری همراه خواهد بود:
- تجهیز به دستگاه‌ها و ابزارهای تخصصی
- به کارگیری پرستاران تخصصی برای هر بخش مراقبتی
- رعایت پروتکل‌های ویژه برای بهداشت مهم و کنترل عفونت
برای مثال وجود اتاق‌های استریل پیش از ورود به اتاق جراحی یا ICU، باید در طراحی و تجهیز بیمارستان در نظر گرفته شود. همچنین وجود تجهیزاتی مانند دستگاه‌های هواساز و ساکشن، از مواردی است که خرید و نگهداری آن، هزینه‌های فنی و مالی را بر فرایند راه اندازی بیمارستان تحمیل خواهد کرد.
مارکتینگ بیمارستان تازه راه اندازی شده
بی‌شک انجام چنین سرمایه‌گذاری بزرگی برای راه اندازی یک بیمارستان، بدون در نظر گرفتن آینده و سودآوری آن، امر محالی است. به همین دلیل استراتژی‌های برندینگ و مارکتینگ بیمارستان باید در طرح توجیهی تاسیس بیمارستان و پیش از آغاز به کار ساخت، مشخص شده باشند. در واقع پیام برند یک بیمارستان، تمامی گامهای مختلف راه اندازی را در بر میگیرد و همهی فعالیتهای ساخت، جذب نیرو و آموزش را با یکدیگر، همسو خواهد کرد.
بر پایه‌ی همین پیام برند، فعالیتهای مارکتینگ، پروموشن و در نهایت جذب بیمار برای بیمارستان انجام خواهد شد. بسته به اینکه چه بخش‌هایی در بیمارستان در نظر گرفته شده باشد، فعالیتهای مارکتینگ نیز سمت و سو پیدا خواهند کرد. برای مثال وجود کلینیک‌های تخصصی پوست و مو یا جراحی‌های مختلف می‌تواند زمینه‌ساز اطلاع‌رسانی گسترده برای مخاطبان باشد.
بی‌شک فضای مجازی یک ابزار اساسی در انجام مارکتینگ بیمارستان است. با این حال روش‌های مختلف B2B و B2C برای بازاریابی محلی یا منطقه‌ای قابل اجرا است. در نظر داشته باشید که در استراتژی‌های مارکتینگ یک بیمارستان، می‌توان یک یا دو بخش تشخیصی و درمانی را به عنوان بخش‌های پیشرو در جذب بیمار در نظر گرفت و فرایند تبلیغات را برای آنها انجام داد.
در نهایت با جذب بیمار در این بخش‌ها، می‌توان بازاریابی داخلی را به کار گرفت و دیگر بخش‌های پزشکی و درمانی بیمارستان را نیز به مراجعان حضوری معرفی کرد. این استراتژی می‌تواند با کنترل و مدیریت هزینه‌های مارکتینگ، ورودی تمامی بخش‌های بیمارستان را در کوتاه مدت و میان مدت تامین کند.
جمع بندی
راه اندازی و تاسیس بیمارستان خصوصی خود یک راه هیجان انگیز برای کار در حوزه پزشکی و آرزوی اکثر متخصصان و فعالان حوزه مراقبت های بهداشتی و پزشکی است. با این حال، مثل تاسیس و راه اندازی هر کسب و کار دیگری پیچیده و چالش برانگیز است. برای اینکه کسب و کار پزشکی شما موفق باشد، در ابتدا به یک برنامه واضح و دقیق نیاز دارید تا کارها طبق برنامه پیش برود. این راهنمای گام به گام می تواند به شما در شروع تاسیس یک بیمارستان خصوصی، از دریافت بودجه تا استقبال از اولین بیماران، کمک کند.
هیچ فرمول جهانی برای شروع یک فعالیت پزشکی آن هم تاسیس بیمارستان وجود ندارد بنابراین شاید ارزش آن را داشته باشد که یک مشاور حرفه ای استخدام کنید که قبلاً فعالیت های پزشکی را شروع کرده است، از مشکلات و چالش های این مسیر به خوبی آگاه است و می تواند در مورد موضوعات خاص و پیچیده مثل بیمه قصور پزشکی و غرامت کارگران به شما مشاوره دهد. به هر حال، جزئیات خاص راه اندازی بیمارستان خصوصی بسته به تخصص متفاوت است و برخی قوانین و مقررات بر اساس کشور متفاوت و نیاز به اطلاعات دقیق دارد.
در این مقاله نحوه و شرایط تاسیس یک بیمارستان خصوصی، گام به گام آورده شده و از مقررات و ضوابط ویژه‌ای که از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وجود دارد، سخن گفته شده است. هرچند که این قوانین و شرایط بسته به محل تاسیس، ابعاد بیمارستان، چند تخصصی بودن یا تک تخصصی بودن و مواردی از این دست، بسیار متفاوت خواهند بود اما مراحل و شرایط و ضوابط کلی حاکم بر کشور در اکثر موارد جوابگوی نیاز سرمایه گذاران و علاقه مندان به تاسیس بیمارستان، است.
مورد دیگری که پیش از تاسیس یک بیمارستان خصوصی باید حتما آن را در نظر گرفت بودجه مناسب این کار است. تعیین بودجه و هزینه کلی تاسیس یک بیمارستان یکی از اصول اولیه است زیرا اگر درک درستی از تعیین بودجه بندی نداشته باشید بدون شک متحمل شکست بزرگی در سرمایه گذاری خود خواهید شد. بودجه تاسیس یک بیمارستان خصوصی شامل هزینه های اولیه مثل هزینه ساخت، تجهیز و خرید وسایل و همچنین جذب و آموزش پرسنل، هزینه جاری مثل هزینه های مواد مصرفی، حقوق پزشکان و پرسنل و تجهیزات و البته هزینه گسترش و تجهیز بخش‌های جدید بیمارستان می شود.
علاوه بر آن طراحی و احداث ساختمان بیمارستان و محوطه‌سازی مناسب برای آن نیز یکی دیگر از اقداماتی است که باید قبل از تاسیس بیمارستان خصوصی حتما در مورد آن فکر و برنامه ریزی شود؛ علاوه بر آن طراحی بیمارستان از لحاظ معماری و تاسیسات خود مستلزم رعایت قوانین و شرایطی است که رعایت آن الزامی است و برای آگاهی از آن حتما باید با یک معمار و متخصص در این زمینه مشورت شود. استخدام، عقد قرارداد و آموزش پرسنل با وجود اینکه یک فرایند زمان‌بر و پر هزینه است اما باید در سرمایه‌گذاری اولیه، آن را حتماً مدنظر قرار داد و برنامه ریزی داشت. انتخاب یک کادر درمان مناسب و حرفه ای اعم از پزشک و پرستار تا خدمات و نگهبان همه و همه برای گرفتن یک نتیجه ایده آل از سرمایه گذاری در تاسیس بیمارستان خصوصی اهمیت زیادی دارد و نیاز به صرف زمان و انرژی زیادی دارد. بدون شک تمام این تلاش ها برای بازگشت سرمایه است و کسب درآمد از این کسب و کار اهمیت زیادی دارد، بنابراین یکی دیگر از مراحلی که باید در تاسیس یک بیمارستان پیمود و البته نیاز به مشاوره و آگاهی دارد، بازاریابی بیمارستان و یا به معنای دیگر پیدا کردن بیماران وفادار است. تمام این موارد را به طور کامل و با جزئیات در این مطلب بررسی کردیم، اگر شما هم نظر و تجربه ای در این زمینه دارید می توانید آن را با ما به اشتراک بگذارید.
